Wybierz stronę

Żywot górala poczciwego – spojrzenie po latach, zaproszenie do lektury

Żywot górala poczciwego – spojrzenie po latach, zaproszenie do lektury

10 marca nakładem Wydawnictw Tatrzańskiego Parku Narodowego ukazała się książka „Żywot górala poczciwego. Spojrzenie po latach”. To ekskluzywnie wydane, wznowione po blisko 45 latach, wspomnienia Wojciecha Brzegi – najbliższego współpracownika Stanisława Witkiewicza. Książkę uzupełniają podobizny dzieł oraz archiwalia ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego, innych instytucji i osób prywatnych (w opracowaniu Heleny Pitoń). To kolejna pozycja z cyklu ciekawych opowieści o starych czasach w Zakopanem. Jak każdy człowiek zakochany w Tatrach, jestem także blisko związany z tym miastem, zwanym zimową stolicą Polski. Bardzo ciekawe dla mnie są wszystkie historie o tym jak dawniej tam bywało. Wiemy nie od dziś, że Zakopane odkryli dla szerokiego grona rodaków właśnie młodopolscy artyści w XIX w. Do tej bohemy należał również Stanisław Witkiewicz, który stworzył teorię stylu zakopiańskiego oraz napisał książkę: „Na przełęczy” (w 1891), nazywanej Ewangelią Tatr. Wiele z ciekawych zdarzeń zakopiańskich z tamtych czasów rozkwitu miasta opisał w swojej książce wspomniany Wojciech Brzega. Czyta się ją lekko i przyjemnie, jako że zawiera wiele humorystycznych akcentów. Polecam miłośnikom Zakopanego i Tatr.

Stanisław Witkiewicz ze swoją wizją stworzenia stylu zakopiańskiego poniósłby spektakularną klęskę, gdyby z pomocą nie przyszedł mu Wojciech Brzega. Również Brzedze Władysław Orkan zawdzięcza kontakt z Kazimierzem Przerwą-Tetmajerem i karierę literacką. Z kolei Stefanowi Żeromskiemu – zapalonemu szachiście – Brzega wyrzeźbił komplet góralskich szachów, a jego syna uczył modelarstwa. Wojciech Brzega to najbliższy współpracownik Stanisława Witkiewicza, wykonawca jego projektów, współtwórca stylu zakopiańskiego, rzeźbiarz, meblarz, pisarz, poczciwy góral i zakopiańczyk, zachwycający się pięknem Tatr, które przyciągały go bardziej niż Kraków, Paryż czy Monachium. Pozostawił po sobie nie tylko wiele arcydzieł sztuki snycerskiej, lecz także wspomnienia, ukazujące czasy, w których żył. „Żywot górala poczciwego – spojrzenie po latach” to wyjątkowy zbiór wspomnień artysty, bogato ilustrowany podobiznami dzieł oraz archiwaliami.

Ekskluzywnie wydane wspomnienia zakopiańczyka stanowią emocjonalny zapis jego życia, ukazują lokalny koloryt Tatr, kondycję XIX- i XX-wiecznego Zakopanego oraz odsłaniają szczegóły biografii młodopolskich pisarzy, poetów, malarzy, artystów i zwykłych mieszkańców. Oprócz heroicznej walki Tytusa Chałubińskiego z cholerą Brzega wspomina zbójnickie zwyczaje, pierwsze wycieczki na nartach norweskich i szwedzkich, czasy wkroczenia Zakopanego w złotą erę sztuki, prace nad willą Koliba czy rozwój budownictwa. Odkrywa domowe zacisze Tetmajerów i Żeromskich, opisuje przygotowania do pogrzebu Witkiewicza. Wspomnienia Wojciecha Brzegi to również fascynująca historia współpracy, jaka łączyła go ze Stanisławem Witkiewiczem. Szczery podziw dla determinacji artysty przeplata się z krytyką ze strony zakopiańczyka. Książka zawiera też opisy spotkań Brzegi z Józefem Chełmońskim, Janem Kasprowiczem, Jenem Krzeptowskim Sabałą, młodzieńczych prób zyskania sympatii braci Tetmajerów, opis kariery rozwijającej się dzięki wyjazdom do Monachium czy Paryża oraz barwnego życia w ówczesnym Zakopanem – centrum młodopolskiej sztuki.

Rękopis wspomnień, przechowywany w Muzeum Tatrzańskim, opracowali Anna Micińska, która swoje naukowe życie poświęciła Witkacemu, i Michał Jagiełło – historyk literatury, poeta, pisarz, eseista, przewodnik i ratownik górski. Od czasów pierwszego opracowania gawęd Wojciecha Brzegi minęło 45 lat, a pustkę po jego wspomnieniach wydanych w 1969 roku i dziś już niedostępnych czytelnikom wypełnia nowa publikacja. „Żywot górala poczciwego – spojrzenie po latach” uzupełniają: nowa gawęda Brzegi, esej Wojciecha Jagiełły „Dłutem i piórem”, zestawienie wszystkich tekstów artysty oraz część albumowa opracowana przez Helenę Pitoń – kierowniczkę działu sztuki Muzeum Tatrzańskiego. Książka ukazuje się w przededniu 75. rocznicy śmierci artysty, którą obchodzić będziemy w 2016 roku. Partnerem projektu jest Muzeum Tatrzańskie.

Żywot górala poczciwego – spojrzenie po latach, opracowanie krytyczne Michał Jagiełło, wybór ilustracji Helena Pitoń, Tatrzański Park Narodowy, Zakopane 2015

 

O autorze

marcogor

Bloger z Gorlic, górołaz opisujący swoje górskie wyprawy, zakochany w Tatrach, miłośnik górskich wędrówek i wszystkiego piękna natury. Góry to moja pasja i mój drugi dom.

2 komentarze

  1. Magda

    Na pewno zdobędę i przeczytam!

    Odpowiedz
  2. Alicja

    Co jak co, ale z góralami miałam dużo wspólnego w ciągu całego swojego życia. 🙂 Pozycję na pewno zdobędę i „przetrawię”, wówczas wydam własny sąd 🙂

    Odpowiedz

Zostaw odpowiedź

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

TURYSTYKA – GÓRY – PODRÓŻE – BLOG ISTNIEJE OD II.2012

POSTAW KAWĘ MARKOWI

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Pasma Górskie

Translate »