Najpiękniejsze wodospady tatrzańskie
Dziś chciałem napisać o tatrzańskich wodospadach. Spadająca z impetem woda z górskich potoków, przeważnie z wysokich progów skalnych należy do najcudowniejszych widoków przyrody w górach. Tatry może nie obfitują w rekordy, ale jest w nich wiele uroczych miejsc z wodospadami, siklawami, małymi kaskadami. Wiele strumyków o rwącym nurcie tworzy malownicze mini kaskady. Któż z nas nie lubi słuchać szemrzącego potoku wędrując szlakiem górskim?
Najpiękniejszym i zarazem największym wodospadem w Tatrach jest nasza polska Wielka Siklawa na potoku Roztoka, która spada z progu ściany stawiarskiej oddzielającej doliny: Pięciu Stawów Polskich i Roztoki dwiema lub trzema strugami (w zależności od wysokości poziomu wody w Wielkim Stawie). Nachylenie ściany wynosi ok. 35°, wysokość progu ok. 64-70 m. To zarazem największy wodospad w Polsce. Każdy turysta znający Tatry był tam zapewne nie raz, zachwycony jej pięknem. Wielka Siklawa najpiękniej wygląda w słoneczne dni, po obfitych opadach deszczu. Wokół niej, w rozpylonych kroplach wody, tworzą się wielobarwne tęcze. Zielony szlak turystyczny prowadzi po orograficznie prawej stronie wodospadu przez długi pas wygładzeń polodowcowych (tzw. Danielki). Są to miejsca niebezpieczne, gdy są zlodzone. W 1924 pośliznął się tutaj i poniósł śmierć przewodnik tatrzański Jan Gąsienica Daniel (i stąd właśnie pochodzi nazwa tego miejsca). ( Zdjęcia można powiększać przez kliknięcie).
[frame][/frame]
Na Słowacji najładniejszym dla mnie wodospadem jest Wodospad Skok na potoku Młynica w Dolinie Młynickiej. Nazwa wodospadu pochodzi od słowa skok, które w języku słowackim i w gwarze podhalańskiej oznacza wodospad, w językach południowosłowiańskich próg skalny, uskok, spiętrzenie. Znajduje się on na wysokim progu skalnym przegradzającym środkową część tej doliny. Ma wysokość około 25 m. Wodospad najbardziej efektowny jest na początku lata tatrzańskiego, czyli w czerwcu, wyrzuca on wówczas średnio 880 litrów wody na sekundę. Ilość spływającej nim wody jest bardzo zmienna. W bezpośrednim sąsiedztwie wodospadu znajdują się dwa stawy; powyżej progu Staw nad Skokiem z którego wypływa woda zasilająca wodospad, poniżej progu znajduje się Staw pod Skokiem. Obok wodospadu prowadzi żółty szlak turystyczny. Pokonuje on stromy próg skalny; miejsca najbardziej eksponowane zabezpieczone są łańcuchami.
[frame][/frame]
Inne warte polecenia miejsca w słowackich Tatrach to Wielicka Siklawa w Dolinie Wielickiej, znajdujący się powyżej Wielickiego Stawu. Kaskadę tworzy Wielicki Potok, który opada z wysokiego progu Doliny Wielickiej, tzw. Mokrej Wanty. Obok wodospadu przechodzi zielony szlak z Tatrzańskiej Polanki, który biegnie wzdłuż Wielickiego Potoku nad Wielicki Staw i dalej na przełęcz Polski Grzebień.
[frame][/frame]
Do najwspanialszych w całych Tatrach należą Wodospady Zimnej Wody – zespół wodospadów w Dolinie Zimnej Wody, tuż poniżej miejsca połączenia dolin Małej Zimnej Wody i Staroleśnej. To niewysokie (najwyższy ma 13 metrów wysokości), ale duże siklawy, tworzone na potrójnym polodowcowym progu doliny przez potok Zimną Wodę. Są znaną atrakcją turystyczną, wodospady te były jednym z najstarszych celów turystyki tatrzańskiej. Rozsławione zostały przez kuracjuszy i turystów wypoczywających w Starym Smokowcu.
[frame][/frame]
W rejonie Wodospadów Zimnej Wody znajduje się węzeł szlaków turystycznych:
– niebieski szlak wiedzie z Tatrzańskiej Łomnicy nad Wielki Wodospad, potem w górę Zimnej Wody do Chaty Rainera i dalej do Doliny Staroleśnej.
– zielony szlak ze Starego Smokowca przez Smokowieckie Siodełko (Hrebienok) do Długiego Wodospadu i dalej wzdłuż potoku do Małego Wodospadu i Schroniska Rainera.
– żółty szlak z Tatrzańskiej Leśnej, biegnący ściśle wzdłuż potoku aż do Wielkiego Wodospadu.
[frame][/frame]
I właśnie ten ostatni polecam najbardziej, po prostu nie przegapimy wtedy żadnego wodospadu, a sam potok Zimna Woda o bystrym nurcie i dużym spadku tworzy wiele malowniczych pejzaży.
[frame][/frame]
Wodospady te występują na długości ok. 1,5 km, na wysokości 1153 do 1276 m n.p.m. Kolejno od dołu są to:
–Długi Wodospad (Dlhý vodopád)
–Wielki Wodospad (Veľký vodopád)
–Skryty Wodospad (Skrytý vodopád)
–Mały Wodospad (Malý vodopád).
[frame][/frame]
Kolejnych cudownych wrażeń dostarczą nam wodospady na potoku Niewcyrskim.
Są to:
Niżnia Niewcyrska Siklawa (Nižný Nefcerský vodopád, Malý vodopád) – pierwszy od dołu
Pośrednia Niewcyrska Siklawa (Prostredný Nefcerský vodopád lub Kmeťov vodopád) – środkowy
Wyżnia Niewcyrska Siklawa (Vyšný Nefcerský vodopád) – najwyżej położony
[frame][/frame]
Woda tych wodospadów wypływa z Teriańskich Stawów w Dolinie Niewcyrka. Najwyższa jest Pośrednia Niewcyrska Siklawa, ma wysokość ok. 20 m i znajduje się w lesie, na skalnym progu Doliny Niewcyrki. Dla turystów dostępna jest tylko Niżnia Niewcyrska Siklawa. Prowadzi do niej nieznakowana ścieżka od szosy w Dolinie Koprowej, tuż obok drewnianej studzienki. Przejście wskazuje tabliczka informacyjna z napisem Kmeťov vodopád. Słowacy upamiętnili w ten sposób swojego literata i patriotę Andrieja Kmeťa. Czas przejścia do wodospadu 3 min. Obok niego zabezpieczona balustradami ścieżka i platforma widokowa. Wodospad tworzy dwie kaskady z hukiem spadające po stromej ścianie.
[frame][/frame]
W Dolinie Małej Zimnej Wody znajduje się także Wodospad Olbrzymi (słow. Obrovský vodopád) – wodospad o wysokości ok. 20 m, znajdujący się na dolnym progu Doliny Małej Zimnej Wody. Dawniej nazywany był też Wodospadem Obrowskim lub Wielkim. Położony jest w lesie nieopodal Staroleśnej Polany. Wodospad tworzy potok Mała Zimna Woda, który opada mroczną, wąską szczeliną poprzez dolny próg doliny. Czerwony szlak turystyczny przekracza potok mostkiem tuż przy wodospadzie.
[frame][/frame]
Przechodząc magistralą tatrzańską koło Batyżowieckiego Stawu możemy zobaczyć serię kaskad na Batyżowieckim potoku. Najlepiej je widać idąc od dołu szlakiem z Wyżnich Hag. Batyżowieckie Wodospady powstają na progu Doliny Batyżowieckiej zwanym Batyżowieckimi Spadami, nieco na południe od Batyżowieckiego Stawu. Do Batyżowieckich Wodospadów nie prowadzą żadne znakowane szlaki turystyczne, w odległości ok. 350 m na wschód od nich przebiega fragment czerwono znakowanej Magistrali Tatrzańskiej. Poszczególne kaskady Batyżowieckich Wodospadów nazywano niegdyś (w kolejności od dołu): Wodospad Sznurowy, Wodospad Perlisty i Wodospad Zakwefiony. Nazewnictwo to nie utrzymało się, było ono zbyt wyrafinowane. Obecnie trudno zlokalizować dawne nazwy, ponieważ w rzeczywistości Batyżowieckich Wodospadów jest więcej.
[frame][/frame]
Wędrując nadal przez Dolinę Małej Zimnej Wody dochodzimy do progu, z którego opada Złota Siklawa – wodospad na potoku Mała Zimna Woda. Opada on z wysokiej ściany stawiarskiej zwanej Złotymi Spadami, jaką Dolina Pięciu Stawów Spiskich (górna część Doliny Małej Zimnej Wody) obrywa się w południowym kierunku. Wodospad spada kaskadami z nachylonej pod kątem 45° wysokiej płyty skalnej. Obok wodospadu prowadzi zielony szlak turystyczny.
[frame][/frame]
Każdy z turystów tatrzańskich zna też Wodogrzmoty Mickiewicza, utworzone z trzech większych i kilku mniejszych kaskad (od 3 do 10 m) na potoku Roztoka (w Dolinie Roztoki) wypływającym z Pięciu Stawów Polskich, ok. 1 km od jego ujścia do Białki. Trzy większe noszą nazwy: Wyżni Wodogrzmot, Pośredni Wodogrzmot i Niżni Wodogrzmot. Powstały one w miejscu, w którym woda pokonuje próg skalny, jakim Dolina Roztoki schodzi do Doliny Białki. Wodospady te nazwane zostały Wodogrzmotami z racji huku, jaki powoduje spadająca nimi woda, zwłaszcza po dużych opadach. Pierwotną nazwą ludową był Grzmot. Towarzystwo Tatrzańskie w 1891 roku nadało imię Adama Mickiewicza Wodogrzmotom oraz Dolinie Rybiego Potoku na pamiątkę sprowadzenia rok wcześniej prochów wieszcza na Wawel. Tablica upamiętniająca to wydarzenie została umieszczona na skale przy Niżnim Wodogrzmocie przez TT w 1891 r. Przed 1880 r. turyści nie dochodzili do wodospadów, mijając je w okolicach Starej Roztoki. Pierwszym znanym z nazwiska turystą, który widział Wodogrzmoty, był Walery Eljasz (1879, z przewodnikiem Maciejem Sieczką). Wodospady dostępne są dla turystów od 1886 r., kiedy to poprowadzono do nich ścieżki. Obecnie z kamiennego mostu wybudowanego w 1900 r. i poszerzonego w 1966 r. na drodze Oswalda Balzera wiodącej do Morskiego Oka widać dobrze jedynie Pośredni Wodogrzmot. Wyżni Wodogrzmot jest stąd ledwo widoczny, Niżni znajduje się poniżej mostu i jest niedostępny.
[frame][/frame]
Dalej i wyżej, idąc z Morskiego Oka nad Czarny Staw pod Rysami możemy zobaczyć Czarnostawiańską Siklawę – kaskadowy wodospad spadający z progu Czarnostawiańskiego Kotła w Dolinie Rybiego Potoku, powyżej Morskiego Oka. Tworzą go wody Czarnostawiańskiego Potoku, wypływającego z Czarnego Stawu pod Rysami i wpadającego do Morskiego Oka. Potok ten spada wodospadami w dwóch miejscach – bezpośrednio poniżej Czarnego Stawu (ok. 1570 m n.p.m.) oraz kilkadziesiąt metrów powyżej tafli Morskiego Oka (ok. 1460 m). Czarnostawiańską Siklawą nazywane są górne bądź dolne kaskady.
[frame][/frame]
Kto był na Wrotach Chałubińskiego ten widział zapewne piękne Ciemnosmreczyńskie Stawy w dole. Ale mało kto chyba wie, że poniżej znajduje się śliczny wodospad. To Ciemnosmreczyńska Siklawa – wodospad znajdujący się w Dolinie Ciemnosmreczyńskiej w słowackiej części Tatr Wysokich. Ciemnosmreczyńską Siklawę tworzą wody Ciemnosmreczyńskiego Potoku, który wypływa z Niżniego Ciemnosmreczyńskiego Stawu. Wodospad ten ma wysokość ok. 30 m i opada z dolnego progu Doliny Ciemnosmreczyńskiej. W odległości ok. 150 m na północny wschód od Ciemnosmreczyńskiej Siklawy przebiega czerwono znakowany szlak turystyczny, który biegnie od Rozdroża w Ciemnych Smreczynach do Niżniego Ciemnosmreczyńskiego Stawu. Niestety to oddalenie powoduje, że jest słabo widoczny.
[frame][/frame]
Ten sam problem jest z Kaczą Siklawą, słabo widoczną z niebieskiego szlaku biegnącego z Łysej Polany na Rohatkę. Wodospad ten o wysokości ok. 15 m opada z progu Doliny Kaczej – odnogi Doliny Białej Wody w słowackich Tatrach. Tworzy go Kaczy Potok wypływający z Zielonego Stawu Kaczego. Do wodospadu nie prowadzi żaden szlak turystyczny.
[frame][/frame]
Jak widać większość wodospadów znajduje się w Tatrach Wysokich. To naturalne, gdyż spadek terenu jest tutaj znacznie większy i nagły. Ale w Tatrach Zachodnich również spotkamy urocze siklawy. Do najpiękniejszych należą zdecydowanie Rohackie Wodospady, inaczej zwane jako Spaleńskie Siklawy. Są to dwa wodospady na Spalonym Potoku (dopływ Rohackiego Potoku) w Dolinie Spalonej, będącej bocznym odgałęzieniem Doliny Rohackiej w słowackich Tatrach Zachodnich. Są to:
Wyżni Rohacki Wodospad lub Wyżnia Spaleńska Siklawa. Ładniejszy i większy. Znajduje się na wysokości 1340 m n.p.m. w głębokim korycie potoku w lesie. Łączna jego długość wynosi 23 m. W górnej jego części woda spada z szumem z pionowego progu skalnego, niżej rozbija się na kamieniach stromego koryta. Do wodospadu prowadzi oznakowana ścieżka o długości ok. 100 m, będąca odgałęzieniem szlaku z Doliny Rohackiej na Banikowską Przełęcz.
[frame][/frame]
Niżni Rohacki Wodospad lub Niżnia Spaleńska Siklawa. Położony jest niżej. Jest to pochyłe, bardzo strome koryto potoku, zawalone wielkimi kłodami drzew. Nie prowadzi do niego znakowana ścieżka, ale można do niego zejść krótką, wydeptaną stromą ścieżką z tego samego szlaku. Ścieżka ta zaczyna się obok ławki dla turystów. Ze szlaku słabo widoczny.
[frame][/frame]
Innym pięknym wodospadem w słowackich Tatrach Zachodnich jest Szarafiowa Siklawa – wodospad w orograficznie prawych zboczach Doliny Żarskiej. Znajduje się na Szarafiowym Potoku spływającym dnem Szarafiowego Żlebu. Ma kilka kaskad. Pod najniższą prowadzi szlak turystyczny od Schroniska Żarskiego na Banówkę. Normalnie Szarafiowy Potok jest niewielkim potoczkiem, Szarafiowe Wodospady wyglądają szczególnie efektownie po większych opadach deszczu.
[frame][/frame]
W polskich Tatrach Zachodnich każdy pewnie turysta był pod Siklawicą znajdującą się w górnej części Doliny Strążyskiej, pod północną ścianą Giewontu. Wodospad opada z dwóch prawie pionowo nachylonych ścian (pod kątem 80°). Łączna wysokość wodospadu wynosi 23 metry (wysokość ściany dolnej wynosi 13 m, a ściany górnej 10 m). Pomiędzy górną i dolną jego częścią istnieje skalna półka, w której w skale wymyte zostało siłą uderzenia wody i niesionych przez nią odłamków skalnych wgłębienie wypełnione wodą, tzw. kocioł eworsyjny.
[frame][/frame]
W Tatrach Zachodnich dojrzeć możemy choć z daleka jeszcze inne wodospady, bo nie przebiegają w pobliżu nich żadne znakowane ścieżki. Mowa o Raczkowej Siklawie – szeregu kaskad tworzących wodospad na Raczkowym Potoku. Znajduje się on w Dolinie Raczkowej, zaraz powyżej upłazu Pod Klinem, na skalistym i stromym progu Zadniej Doliny Raczkowej, na wysokości ok. 1550 m n.p.m. Bezpośrednio przy wodospadzie nie prowadzi żaden szlak turystyczny, sam wodospad jest jednak dobrze widoczny z pobliskiego, żółtego szlaku prowadącego przez Dolinę Raczkową na Starorobociańską Przełęcz.
[frame][/frame]
Kolejnym przykładem jest Jamnicka Siklawa – wodospad w Dolinie Jamnickiej. Znajduje się w dolnej części bezimiennego potoku spływającego spod szczytu Wyżniej Magury w grani Otargańców. Potok ten w górnej części ma dwa cieki spływające po obydwu stronach zachodniej grzędy Wyżniej Magury. Mniej więcej w połowie wysokości stoków łączą się one w jeden potok. Najniższa część stoków Wyżniej Magury jest stromo podcięta i potok tworzy na nich wodospad, poniżej rozdroża Zahrady uchodzący do Jamnickiego Potoku.
[frame][/frame]
Jest dużo więcej wodospadów w Tatrach, niektóre nawet bezimienne, niestety nie prowadzą do nich znakowane szlaki, albo są dostępne tylko dzikimi ścieżkami jak piękna Ciężka Siklawa czy Zmarzła Siklawa w Dolinie Ciężkiej albo Dzikie Siklawy – dwa wodospady na progu skalnym oddzielającym Zieloną Dolinę Kieżmarską od Doliny Dzikiej. Większość turystów jest zmuszona do podziwiania ich tylko przez lornetki lub zoom aparatów fotograficznych. To szkoda dla nas, ale dla przyrody tatrzańskiej pewnie nie. Ruchoma woda tworzy jednak jedne z najwspanialszych widoków jakie można obserwować w Tatrach, ja jestem wielkim miłośnikiem górskich potoków i ich tworów, bo szum wody działa uspokajająco jak balsam na duszę… Kto ma ochotę może postawić mi kawkę, bym nie zasnął podczas długo godzinnych prac nad każdym artykułem. 🙂 Z górskim pozdrowieniem
Marcogor
Super to opisałes…te wodospady w Jamnickiej dolinie miałem okazje dwa razy podzwiac latem i posłychac na kładce w dolinie tz.ten z Magury wyżniej jest duży ale są tam jeszcze przy tej kładce dwa inne na potokach….pozdro
Przy niektórych z tych wodospadów byłem, twoja fotorelacja pozwoliła wrócić wspomnieniami do tych miejsc. Pozdrawiam
Wszystkie wypisane wodospady są bardzo urokliwe. Również uwielbiam podziwiać te „twory” górskich potoków. 🙂 Przy czym polecam jeszcze zwrócić uwagę na taki wodospad jak Reglana Siklawa w Tatrach Bielskich. W tym roku pierwszy raz go widziałem i zrobił na mnie naprawdę spore wrażenie – wydaje mi się, że to jeden z najpiękniejszych tatrzańskich wodospadów. Pozdrawiam.
Wszystko pięknie ładnie , ale nie widzę tu w opisie największego wodospadu Tatr Słowackich w Dolinie Ciężkiej – Ciężkiej Siklawy.
bo on jest poza szlakiem, czyli trudno dostępny dla zwykłych turystów…