Antyczne ruiny w Side i Zielony Kanion na rzece Manavgat
Po kilku dniach wypoczynku na Riwierze Tureckiej udałem się na kolejne odkrywanie cudów Turcji w regionie Antalya, gdzie byłem na urlopie. Postanowiłem zwiedzić wyjątkowe ruiny antycznego miasta z czasów rzymskich, które zachowały się w dobrym stanie na dużej powierzchni blisko Morza Śródziemnego w miasteczku Side, na obrzeżach którego mieszkałem. Drugą część dnia poświęciłem na odkrycie niezwykłego piękna górskiej rzeki Manavgat, a zwłaszcza kanionów powstałych na sztucznym jeziorze utworzonym w górach Taurus. Oba te piękne miejsca położone są niedaleko miasta Manavgat, będącego centrum handlu w rejonie i leżącego przy trasie Antalya- Alanya.
wodospad (tr. Manavgat Şelalesi) na rzece Manavgat
rzymski akwedukt koło Manavgatu
Manavgat zachował charakter typowego miasta średniej wielkości, które prawie całkowicie ominął boom turystyczny. Manavgat położony jest około 7 kilometrów od wybrzeża śródziemnomorskiego, a przez środek miasta płynie rzeka o tej samej nazwie (tr. Manavgat Nehri), znana w czasach antycznych jako Melas i mająca swe źródła w widocznych na północy górach Taurus. W Manavgacie można udać się na tradycyjny bazar, który odbywa się w każdy poniedziałek i czwartek. Warto tu spróbować swoich sił w targowaniu się, zakupić warzywa, owoce i przyprawy oraz wiele rodzajów pamiątek. W samym Manavgacie najważniejszą atrakcję turystyczną stanowi wodospad (tr. Manavgat Şelalesi) na rzece Manavgat, położony po północnej stronie miasta, widoczny na fotce powyżej.
meczet w Manavgat, foto by dreamstime.com
zapora Oymapınar
Oprócz niego, około 1 km dalej na północ, znajduje się drugi wodospad, nazywany z racji swego rozmiaru Małym Wodospadem (tr. Küçük Şelale). W przeciwieństwie do swojego większego i bardziej znanego odpowiednika, wodospad ten jest rzadko odwiedzany przez turystów. Nie znajdziecie tu sklepów i restauracji, teren nie jest ogrodzony, a za wstęp nie są pobierane opłaty. Najciekawszą budowlą w Manavgacie jest nowo powstały meczet Merkez Külliye Camii, zbudowany w 2004 roku. Posiada aż cztery minarety, co świadczy o zamożności mieszkańców miasta. Wygląd meczetu nawiązuje do tradycyjnych budowli tego typu, wznoszonych w okresie osmańskim. Na północy utworzono w górnym biegu rzeki Manavgat dwie zapory – Oymapınar i Manavgat, dostarczające energię elektryczną całemu regionowi.
zapora Oymapınar na rzece Manavgat
droga dojazdowa do zapory Oymapınar
Po rzece Manavgat pływają stateczki turystyczne, docierające w dół biegu tej rzeki do jeziora Titreyengöl oraz do jej ujścia do Morza Śródziemnego. Można również przepłynąć się rzeką Manavgat w kierunku przeciwnym, rozpoczynając rejs w Side. Na początek dnia dotarliśmy właśnie około 30 km na północ w głąb gór Taurus, gdzie leży cudowne jezioro górskie powstałe dzięki zaporze Oymapınar. Po drodze możemy obserwować malownicze tereny wzdłuż rzeki Manavgat, gdyż droga prowadzi w jej pobliżu. Rzucają się w oczy także pozostałości rzymskich akweduktów. Dojeżdżamy na parking nad potężną zaporę, gdzie cumują statki wycieczkowe wożące turystów po wodach jeziora, zwanego z racji koloru wody Szmaragdowym.
przystań statków wycieczkowych po jeziorze
miejsce kultowych fotek
Stąd wyruszyliśmy jednym ze statków na rejs po jeziorze. Trwa on dwie godziny, najpierw opływa Duży Kanion, a potem wpływa do wąskiego Małego Kanionu, który z racji swej wyjątkowej malowniczości i piękna natury dostał turystyczną nazwę Zielony Kanion. Statek płynie coraz węższym jego korytem, by zawrócić, gdy dalsza podróż jest niemożliwa. Rejs kończy się postojem przy molo w pobliżu zapory, gdzie śmiałkowie mogą się wykąpać w lodowatej górskiej wodzie. W czasie rejsu możemy podziwiać niesamowite krajobrazy gór Taurus oraz genialny, zielony odcień wody kanionu. W pobliżu przystani jest kilka restauracji, choć posilić się można też na statku. Oczywiście kilkanaście Euro musimy tutaj wydać…
Green Kanion
Historia zbiornika Oymapınar zaczęła się w momencie budowy na rzece Manavgat zapory noszącej właśnie nazwę Oymapınar (czyli Wyrzeźbione Źródło). Rzeka Manavgat, w czasach antycznych znana jako Til lub Melas, ma swoje źródła na zboczach gór Taurus, z których spływa do Morza Śródziemnego. Zaporę Oymapınar postawiono na niej w 1984 roku, druga zapora na tej samej rzece powstała dwa lata później, w jej dolnym biegu, i nosi nazwę Manavgat. Z technicznego punktu widzenia Oymapınar to zapora łukowa. Nazwa ta pochodzi od widzianego od góry kształtu konstrukcji – łuku wybrzuszonego w kierunku przeciwnym do nurtu przegrodzonej rzeki.
przy restauracji Gölbaşı obok jeziora Manavgat
rzeka Manavgat na tle gór Taurus
Zapora ma wysokość 185 metrów i w chwili powstania była to trzecia najwyższa tama na terenie Turcji. Turystów z Polski może zaciekawić fakt, że zapora Oymapınar jest przeszło dwukrotnie wyższa od największej zapory w naszym kraju czyli Soliny (82 metry). Spiętrzone przez zaporę wody rzeki Manavgat utworzyły sztuczne jezioro Oymapınar. Zbiornik ten ma powierzchnię 4,7 kilometrów kwadratowych, a jego całkowita pojemność wynosi prawie 700 tysięcy metrów sześciennych. Po zakończeniu rejsu zjechaliśmy właśnie do jednej z uroczych restauracji przy jeziorze powstałym na zaporze Manavgat o nazwie Gölbaşı, którą mogę szczerze polecić. Potem udałem się nad morze do Side, na południe od miasta Manavgat, by zobaczyć na własne oczy wspaniałe antyczne ruiny .
antyczne ruiny Side
Strefa ruin jest wyłączona z ruchu kołowego, samochody i busy parkują na jednym z wielu parkingów. A potem możemy się udać na kilkugodzinny spacer pośród zabytków rzymskich. Najwspanialszy jest dobrze zachowany amfiteatr, ale nie tylko on jest wart odwiedzenia, Wstęp tylko do niego jest płatny, oprócz muzeum, ale można kupić bilet wspólny. Idąc wśród ruin dojdziemy do wybrzeża i portu, gdzie znajdziemy mnóstwo restauracji i barów oraz sklepików z pamiątkami. W językach anatolijskich nazwa miasta oznacza granat. Antyczna część miasta z wieloma zabytkami położona jest na malowniczym cyplu. W starożytności było to bogate miasto znane z handlu niewolnikami i piractwa.
Główne ruiny budowli:
teatr – dobrze zachowane ruiny teatru rzymskiego
świątynia Apolla – ruiny świątyni greckiej
agora – handlowe centrum miasta obok amfiteatru
łaźnia – obecnie przekształcona w muzeum
Nawet jeżeli nie jesteście zwolennikami plażowania, nie należy omijać Side – położone na jego terenie ruiny z czasów hellenistycznych i rzymskich stanowią ogromną atrakcję turystyczną, a lokalne muzeum, działające w budynku łaźni rzymskich posiada wiele ciekawych eksponatów. Warto zajrzeć na prowadzącą do portu ulicę Liman Cadddesi, jest tam ciąg sklepów z pamiątkami, ubraniami, biżuterią i tym atrakcjami. Przed samym portem znajduje się plac z pomnikiem Atatürka, przy którym działa oddział poczty i są dostępne płatne toalety. Ciąg restauracji z widokiem na morze położony jest wzdłuż portu jachtowego, ale ceny są w tych lokalach mocno wygórowane.
port w Side
Potem możemy zaglądnąć na główną plażę w Side, która ciągnie się w kierunku północnym od historycznego półwyspu. Jest to plaża piaszczysta z łagodnym zejściem do wody. W porcie jachtowym można wykupić rejs statkiem bez korzystania z pośredników. Najkrótsza opcja, to 1-godzinny rejs wzdłuż wybrzeża Side. Ponadto można wybrać się w rejs w górę rzeki do wodospadów w Manavgacie lub dłuższy rejs wzdłuż wybrzeża połączony z przystankami na pływanie przy okolicznych wyspach. Miłośnikom historii starożytnej Side z pewnością przypadnie do gustu. Zachowało się w nim wiele pozostałości z czasów, gdy miasto rozkwitało jako centrum handlu. Najciekawsze zabytki to jak wspomniałem teatr z czasów rzymskich, ruiny trzech świątyń: Apollina, Ateny i Mena, które położone są bardzo malowniczo tuż nad morzem, w okolicach portu oraz budynek łaźni przy agorze, w którym działa obecnie muzeum archeologiczne.
eksponaty w antycznym muzeum Side
Ta niewielka placówka kryje w sobie bardzo ciekawą kolekcję antycznych posągów oraz sarkofagów. Wstęp na teren tych trzech największych atrakcji turystycznych w Side jest płatny. Pozostałe zabytkowe budowle, położone na rozległym obszarze wychodzącego w morze półwyspu, można oglądać za darmo. Wśród nich warto szczególnie pamiętać o agorze handlowej, na której w 2013 roku odrestaurowano świątynię bogini Tyche oraz o dwóch ulicach kolumnadowych, przy których zachowały się pozostałości domów mieszkalnych i sklepów. Ponadto w Side znajdują się pozostałości bizantyjskiego szpitala, wspaniały budynek nimfeum, do którego wodę doprowadzano z gór Taurus systemem akweduktów oraz brama monumentalna wraz z przylegającą do niej kolejną fontanną, nazywaną monumentem Wespazjana.
plaża w Side
Wędrując po Side można także natrafić na ruiny biblioteki z II wieku n.e., bazyliki z okresu bizantyjskiego, dwóch budynków łaźni (portowych i głównych), świątyni Dionizosa (przy teatrze) oraz nekropolii. Z pewnością warto poświęcić pół dnia na odkrywanie kolejnych pamiątek po czasach antycznych. Tak też zrobiłem i wieczorem pozostał mi tylko powrót do hotelu. Antyczne zabytki najbardziej zachwycają w czasie złotej godziny przed zachodem słońca… A Was moi drodzy czytelnicy zapraszam jak zawsze do obejrzenia galerii zdjęć z wycieczki i czytania innych wpisów na blogu. Turcja zachwyca, więc gorąco ją polecam jako plan na przyszły urlop. Z górskim pozdrowieniem
Marcogor
