Z Korytnicy na Kozí chrbát, czyli w Starohorskich Wierchach
Dziś pokaże Wam propozycję wycieczki w zupełnie nieznane pasmo górskie na Słowacji, przez polskich kartografów zaliczane nawet do Niżnych Tatr, czyli w Starohorskie Wierchy. Słowacy uważają je za osobne góry, więc musiałem je odwiedzić, by zdobyć najwyższy szczyt do Korony Gór Słowacji. Pogoda tego dnie nie rozpieszczała, widoki były bardzo słabe, ale jak już się pojechało w tamte okolice to na Kozí chrbát do KGS należało wejść! Ale zacznijmy od początku…
magiczny las w Starohorskich Wierchach
Mimo niepogody wędrówka miała swój magiczny klimat, co widać na fotce powyżej! Góry Starohorskie (słow. Starohorské vrchy) to pasmo górskie w Łańcuchu Niżnotatrzańskim w Karpatach Zachodnich. Na wschodzie od Niżnych Tatr oddziela je przełęcz Hiadeľské sedlo i opadające z niej na przeciwne strony Hiadeľská dolina i dolina Barboriná. Na północy i zachodzie od Wielkiej Fatry i Gór Kremnickich oddziela je Korytnická dolina, Przełęcz Donowalska, dolina Starohorskiego potoku i Bystricy, na południu granicę tworzy dolina Hronu.
początek szlaku przy głównej szosie Rużomberok- Bańska Bystrzyca
Jest tu tylko jedno schronisko turystyczne typu útulňa – Útulňa pod Kečkou, które odwiedziłem. Najważniejszym ośrodkiem turystyki jest miejscowość Donovaly przy drodze krajowej nr 59. Są tutaj parkingi, hotele, pensjonaty, restauracje, kemping. Donovaly to głównie duży ośrodek narciarski, ale także centrum turystyki letniej. Głównym grzbietem od Przełęczy Hiadelskiej do Przełęczy Donowalskiej biegnie czerwony szlak turystyczny – dalekobieżny szlak turystyczny, zwany Szlakiem Bohaterów Słowackiego Powstania Narodowego (SNP).
dawne uzdrowisko Korytnica-kupele
Zostawiłem samochód przy głównej szosie między Liptowską Osadą, a Donovalami, gdzie odbija droga do dawnego uzdrowiska Korytnica-kúpele. Jest tu duży parking i wychodzi niebieski szlak, którym idziemy 2 km do tej miejscowości. Leży ona w dolinie potoku Medokýš. Jest to uzdrowisko z kilkoma źródłami wód mineralnych. Ma bogatą historię sięgającą XVI wieku. Woda mineralna z Korytnicy otrzymała w 1873 roku medal na światowej wystawie w Wiedniu, a w 1904 r. jako jedyna z wód europejskich w amerykańskim St. Louis.
jedno ze źródeł mineralnych
Ze źródła Wojciech wypływa woda mineralna o stałej temperaturze 5,4° C i jest to najzimniejsza z wszystkich wód mineralnych na Słowacji. W Korytnicy wybudowano dom uzdrowiskowy, w którym leczył się m.in. władca austro-węgierski Franciszek Józef I, a do 1974 r. do Korytnicy prowadziła wąskotorowa linia kolejowa z Doliny Korytnickiej. Po 1980 r. uzdrowisko w Korytnicy zaczęło podupadać, a w 2003 r. zostało zamknięte. Większość dawnych budynków uzdrowiskowych znajduje się w stanie ruiny. W dalszym ciągu stoi tu jednak drewniana kaplica pod wezwaniem św. Andrzeja z 1859 r.
kaplica w Korytnicy
W centrum osady zachował się również kamienny krzyż, wzniesiony w 1869 r. jako wotum wdzięczności przez uzdrowionych korytnickimi wodami. Obecnie w Korytnicy jest parking dla samochodów, działa pensjonat, restauracja i kawiarnia, a z ujęć wody można za darmo pobrać wodę mineralną. Idąc do góry przez osadę pozostałości dawnej świetności robią jednak przygnebiające wrażenie. Spróbowałem wody mineralnej i ruszyłem w las wygodną drogą leśną nadal niebieskim szlakiem. Biegnie tędy także droga rowerowa. Na przełęczy pod Babou mijamy kilka domów letniskowych oraz wiatę turystyczną.
pomnik SNP w okolicy Hiadelskiego sedla
Tak dochodzimy do Hiadelskiej przełęczy, gdzie stoi krzyż, schron turystyczny oraz tablice informacyjne, jest też źródełko wody. To wyraźna, szeroka przełęcz w głównym grzbiecie Łańcucha Niżnotatrzańskiego, oddzielająca Niżne Tatry (na wschodzie) od Starohorskich vrchów na zachodzie. Przełęcz leży pomiędzy szczytem Prašivá (1652 m) na wschodzie a szczytem Kozí chrbát (1330 m) na zachodzie, gdzie miałem dotrzeć! Wiedzie przez nią droga leśna z miejscowości Hiadeľ na południu do Korytnica-kúpele na północy. Przez przełęcz prowadzą także dwie linie elektryczne wysokiego napięcia.
Hiadelska przełęcz we mgle
W 1944 r. w rejonie przełęczy lądowały na spadochronach pierwsze grupy partyzantki antyfaszystowskiej, stąd tablica pamiątkowa przy drodze z przełęczy do Korytnicy. Rejon przełęczy jest trawiasty i rozciągają się z niego ograniczone widoki na południe i północny zachód. Na przełęczy znajduje się skrzyżowanie szlaków turystycznych i tablica informacyjna, opisująca walki z 1944 r. Tu również jest jedno z nielicznych miejsc, na których Park Narodowy Niżne Tatry zezwala na biwakowanie.
schron na Hiadelskiej przełęczy
Tutaj zmieniłem szlak na czerwony i porzuciłem wygodną drogę leśną, by podążać już grzbietem prosto na wymarzony szczyt. Niestety od przełęczy wszystko powyżej było spowite dookoła mgłą, więc widoków miałem zero… a szedłem widokowymi halami na wierzchołek Kozíego chrbátu mający 1330 m. No cóż, tak bywa, a ja mam powód, by wrócić ponownie! Znajduje się on na wschodnim końcu Starohorskich Wierchów, tuż nad przełęczą Hiadeľską. Partie szczytowe Kozíego chrbátu zbudowane są ze skał wapiennych przykrywających skały krystaliczne. Dzięki temu charakteryzuje go bogata roślinność, otoczenie grani szczytowej jest więc bardzo atrakcyjne, a nic poza tym nie ujrzałem 🙂
autor na szczycie
Osiągnąłem kulminację Starohorskich Wierchów, ale rozległe panoramy nie były mi pisane tego listopadowego dnia… A jest czego żałować! Szczyt Kozíego chrbátu pokrywają dawne pasterskie hale, dzięki czemu rozciąga się z niego szeroka panorama widokowa obejmująca szczyty Niżnych Tatr, Rudawy Słowackie. Góry Kremnickie, pobliską Wielką Fatrę i Wielki Chocz. Trawiasty grzbiet ciągnie się od Kozíego chrbátu aż po zachodnie zbocza Kečki, gdzie poszedłem dalej wygodną trawiastą dróżką.
trawiasta hala szczytowa
Najpierw zbiegłem na sedlo Hadlanka, rejon przełęczy jest także trawiasty. Są to dawne hale pasterskie, na których wiosną zakwitają krokusy. Dochodzi tu żółty szlak trawersujący północne stoki Kozíego chrbátu. Przez Hadlankę prowadzi również szlak rowerowy. Przez większość trasy prowadzi tą samą ścieżką, co szlak turystyczny. Nimi rozpocząłem krótkie i łatwe podejście na kulminację Hadliarki, mającą 1211 m. Ma ona długi i płaski grzbiet. Z niej czekało mnie szybkie wejście na pobliski wierzchołek Kečki mierzący 1225 m.
trawiasto- skalisty grzbiet szczytowy i klimatyczny szlak
Szczyt Kečki jest kopulasty i trawiasty, pokryty pasterskimi halami. Tym bardziej byłem zły, gdyż cały czas szedłem we mgle i omijały mnie wspaniałe widoki. Klimacik takiego przejścia jest, ale jednak nie ma to jak szerokie panoramy z takich widokowych miejsc. Panorama obejmuje szczyty Niżnych Tatr, Rudawy Słowackie. Góry Kremnickie, pobliską Wielką Fatrę i Wielki Chocz… Zszedłem stąd na szeroką i trawiastą przełęcz Bulovský príslop. Znajduje się na niej schronisko turystyczne Útulňa pod Kečkou.
Útulňa pod Kečkou
Mogłem tu odpocząć i coś wygodnie zjeść. Schron znajduje się tuż powyżej przełęczy na hali i możemy tutaj awaryjnie przenocować. W sezonie turystycznym działa przy nim również bufet. No ale ja byłem końcem jesieni… Utulnia to przystosowany do noclegowania dawny szałas, umożliwiający przespanie się w spartańskich warunkach. Przed utulnią jest kominek, miejsce na ognisko, ławka ze stołem i latryna. Źródło wody znajduje się około 60 metrów dalej i jest oznaczone strzałką. Są to źródliska Uhliarskiego potoku, w którym woda płynie przez cały rok.
słup informacyjny przy utulni
Wypoczęty wróciłem na czerwony szlak by schodzić powoli w mokrym terenie w stronę Donoval. Ścieżka sprowadziła mnie na asfaltową drogę w przysiółku Polianky. Idąc łąkami, i wśród zabudowań odkryłem ładną kaplicę Narodzenia Maryi Panny. I jeszcze jedna ciekawostka… Przez Poliankę przebiegała dawniej trasa tzw. Akweduktu Szpaniodolińskiego (słow. Špaňodolinský banský vodovod), który doprowadzał wodę do zakładów górniczych w Szpaniej Dolinie z północnych stoków Niżnych Tatr. Ostatecznie dotarłem do centrum tego znanego ośrodka narciarskiego.
w Donovalach
Miejscowość położona jest na wysokości od 900 do 1060 metrów n.p.m. na pograniczu Wielkiej Fatry na północy i Gór Starohorskich na południu, wokół szerokiego siodła Przełęczy Donowalskiej. Przez Donovaly biegnie droga krajowa 59, łącząca Rużomberk na północy z Bańską Bystrzycą na południu. Obecnie Donovaly są znanym ośrodkiem narciarskim, którego centrum – Park Snow Donovaly – leży na zboczach masywu Zwolenia i Novej holi, dokąd dochodzi krzesełkowo-gondolowa kolejka. Od 1992 r. odbywają się tutaj także wyścigi psich zaprzęgów.
drewniany pomost nad główną szosą przez miasto
Przeszedłem przez drewnianą kładkę nad szosą i skręciłem na żółty szlak, który miał mnie zaprowadzić już do auta. Wędrowałem koło kościoła, licznych pensjonatów i restauracji w boczną uliczkę na osiedlu Mišúty. Potem pod słupami kolejki dotarłem na parking pod Magurką, gdzie opuściłem szosę, by wejść na właściwy szlak sprowadzający mnie już do Korytnicy. Prowadziła nim też droga św. Jakuba, a zejście dzikim jarem Skaredy dostarczyło mi niezłych emocji. Tak doszedłem do ujścia Žarnovky i doliną tego potoku kontynuowałem wycieczkę już wygodną leśną drogą.
W końcu dotarłem do doliny Korytnicy, gdzie przy głównej szosie na parkingu zostawiłem auto. Obejrzałem jeszcze zabytkową stację dawnej kolejki wąskotorowej tutaj i bardzo zmęczony wsiadłem do samochodu. Zrobiłem niewiele ponad 2o km co widać na mapce powyżej, ale ta wilgotna pogoda wymęczyła mnie strasznie. A brak słońca spowodował brak ładowania energii w trasie… Ale kolejna świetna przygoda na Słowacji w zupełnie nowym rejonie została zaliczona! Na koniec jak zawsze zapraszam Was do obejrzenia galerii zdjęć z wypadu i czytania innych opowieści. Z górskim pozdrowieniem
Marcogor
